- wykłady – 20 godzin;
zdanie na ocenę pozytywną egzaminu z zakresu zagadnień objętych treściami wykładów i ćwiczeń;
1. Podstawy teorii finansów publicznych (2 godz.)
Główny przedmiot zainteresowania nauki o finansach publicznych. Kategoria potrzeb zbiorowych. Dobro społeczne i publiczne. Finanse publiczne jako przedmiot interdyscyplinarny.
2. Wybrane teorie finansów publicznych (3 godz.)
Finanse publiczne okresu merkantylizmu. Liberalna myśl finansowa. Klasyczna (ortodoksyjna) teoria finansów publicznych. Keynesowska teoria finansów publicznych. Monetarna (neoliberalna) teoria finansów publicznych. Teoria wyboru publicznego. Teoria polityki fiskalnej i jej współczesne funkcje.
3. Ustrój finansowy Rzeczypospolitej Polskiej (2 godz.)
Demokratyczne państwo prawne a system finansowy. Dualizm ustroju finansowego RP. Potrzeby publiczne i ich finansowanie w świetle przepisów Konstytucji RP. Skarb Państwa, budżet państwa, Narodowy Bank Polski, Bank Gospodarstwa Krajowego. Ustrój pieniężny RP. Formy prawne działalności finansowej administracji rządowej i samorządu terytorialnego.
4. Administracja finansowa Rzeczypospolitej Polskiej (2 godz.)
Organy prowadzące publiczną działalność finansową. Rada Ministrów, Ministerstwo Finansów. Krajowa Administracja Skarbowa. Komisja Nadzoru Finansowego. Organy i instytucje właściwe w sprawach dewizowych. Regionalne Izby Obrachunkowe. Instytucje ubezpieczeń społecznych.
5. Finanse i środki publiczne (2 godz.)
Pojęcie finansów publicznych. System finansów publicznych w kraju. Funkcje finansów publicznych. Środki publiczne i ich klasyfikowanie. Zasady gospodarowania środkami publicznymi.
6. Krajowy sektor finansów publicznych (2 godz.)
Definiowanie sektora finansów publicznych. Formy organizacyjno-prawne jednostek sektora finansów publicznych. Instytucje gospodarki budżetowej. Fundusze celowe i agencje wykonawcze. Główne zasady analizy dynamiki zmian w finansach publicznych.
7. System budżetowy w Rzeczypospolitej Polskiej (3 godz.)
Istota systemu budżetowego. Zakres ustawy budżetowej. Procedura budżetowa i kalendarium budżetowe. Klasyfikowanie dochodów i wydatków budżetu państwa. System dochodów i wydatków państwa. Wykonywanie budżetu. Budżet w układzie zadaniowym. Wynik budżetu państwa. Budżet środków Unii Europejskiej. Deficyt budżetowy i dług publiczny. Wieloletni Plan Finansowy Państwa.
8. Finanse jednostek samorządu terytorialnego - JST (2 godz.)
Zasady funkcjonowania budżetu samorządowego. Źródła dochodów budżetowych JST. Rodzaje wydatków JST. Deficyt budżetowy i dług komunalny w JST. Planowanie budżetowe w JST. Budżet zadaniowy w JST. Wieloletnie prognozy finansowe JST. Budżet obywatelski.
9. System reguł fiskalnych (2 godz.)
Istota reguł fiskalnych. Główne typy reguł fiskalnych. Krajowe, wspólnotowe i międzynarodowe reguły fiskalne. Wydatki i daniny publiczne jako instrumenty polityki fiskalnej w Polsce.
1. Zajęcia organizacyjne (1 godz.)
Przedstawienie celów ćwiczeń. Omówienie zasad udziału w ćwiczeniach. Przedstawienie warunków zaliczenia ćwiczeń. Przedstawienie zagadnień egzaminacyjnych.
2. System podatkowy w Polsce (2 godz.)
2.1. Ordynacja podatkowa.
2.2. Podatki od osób fizycznych.
2.3. Podatki od osób prawnych.
2.4. Podatek od towarów i usług (VAT).
2.5. Podatek akcyzowy i inne podatki i opłaty centralne.
2.5. Podatki lokalne.
2.6. Opłaty lokalne.
3. System ubezpieczeń społecznych w Polsce (2 godz.)
3.1. Istota ubezpieczeń społecznych. Źródła finansowania świadczeń
z ubezpieczeń społecznych.
3.2. Elementy systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce.
3.3. Powszechne ubezpieczenia społeczne pracowników i ich fundusze.
3.4. Zaopatrzeniowy system ubezpieczeń.
3.5. Ubezpieczenia społeczne rolników i ich fundusze.
3.6. Powszechne ubezpieczenia zdrowotne.
3.7. Pracownicze programy emerytalne oraz indywidualne konta emerytalne.
3.8. Ubezpieczenia rentowe, w razie choroby i macierzyństwa.
3.9. Ubezpieczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
4. Wybrane zagadnienia budżetu państwa (1 godz.)
4.1. Konstrukcja budżetu zadaniowego.
4.2. Mierniki budżetu zadaniowego.
4.3. Ocena budżetu zadaniowego.
4.4. Istota równowagi budżetowej i jej czynniki.
4.5. Standardowe metody obliczania salda budżetowego.
5. Ustawa o finansach publicznych i regulacje Ministra Finansów (2 godz.)
5.1. Przedmiot i główny zakres ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz. U. 2009, Nr 157 poz. 1240;
5.2. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych; Dz. U. 2015, poz. 1542;
5. 3. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, Dz. U. 2010, Nr 38, poz. 207;
5.4. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. 2010, Nr 128, poz. 861;
5.5. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych, Dz, U. 2010, poz. 1773;
5.6. Komunikat Nr 23 Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych, zał. do Komunikatu nr 23 MF z dnia 16.12.2009 r. poz. 84;
5.7. Komunikat Nr 3 Ministra Finansów z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie szczegółowych wytycznych w zakresie samooceny kontroli zarządczej dla jednostek sektora finansów publicznych, Dz. Urz. MF z dnia 11 marca 2011 r.,
5.8. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 grudnia 2010 r. w sprawie wzoru oświadczenia o stanie kontroli zarządczej, Dz. Ustaw 2010, Nr 238, poz. 1581;
5.9. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15 stycznia 2014 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa, Dz. U. 2014, poz. 69;
5.10. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 1 luteg0 2010 r. w sprawie przeprowadzania i dokumentowania audytu wewnętrznego, Dz. Ustaw 2010, Nr 21, poz. 108;
5.11. Komunikat Nr 2 Ministra Finansów z dnia 17 czerwca 2013 r. w sprawie standardów audytu wewnętrznego dla jednostek sektora finansów publicznych, Dz. Urzędowy MF 2013, z dnia 24.06.2013, poz. 15;
6. Ustawa o rachunkowości i prawo zamówień publicznych (1 godz.)
6.1. Przedmiot i zakres ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, Dz. U. 1994, Nr 121 poz. 591.
6.2. Przedmiot i zakres ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, Dz. U. RP 2017, poz. 1579.
7. Zaliczenie przedmiotu (1 godz.)
Zagadnienia egzaminacyjne:
1. Główny przedmiot zainteresowania nauki o finansach publicznych.
2. Kategoria potrzeb zbiorowych.
3. Dobro społeczne i publiczne.
4. Liberalna myśl finansowa.
5. Klasyczna (ortodoksyjna) teoria finansów publicznych.
6. Keynesowska teoria finansów publicznych.
7.Monetarna (neoliberalna) teoria finansów publicznych.
8.Teoria wyboru publicznego.
9.Teoria polityki fiskalnej i jej współczesne funkcje.
10. Skarb Państwa i budżet państwa jako elementy systemu finansów
publicznych.
11. Udział w finansach publicznych Narodowego Banku Polskiego i Banku
Gospodarstwa Krajowego.
12. Ustrój pieniężny RP.
13. Formy prawne działalności finansowej administracji rządowej.
14. Formy prawne działalności finansowej samorządu terytorialnego.
15. Rola i zadania administracji celno-skarbowej.
16. Organy kontroli celno-skarbowej.
17. Organy i instytucje właściwe w sprawach dewizowych.
18. Funkcje Regionalnych Izb Obrachunkowych.
19. Podstawowe instytucje ubezpieczeń społecznych w Polsce.
20. Pojęcie finansów publicznych.
21. System finansów publicznych w kraju.
22. Funkcje finansów publicznych.
23. Środki publiczne i ich klasyfikowanie.
24. Zasady gospodarowania środkami publicznymi.
25. Sektor finansów publicznych w kraju i jego główne elementy.
26. Formy organizacyjno-prawne krajowych jednostek sektora finansów
publicznych.
27. Instytucje gospodarki budżetowej w kraju.
28. Fundusze celowe w kraju.
29. Główne zasady analizy dynamiki zmian w finansach publicznych.
30. System dochodów i wydatków państwa.
32. Budżet w układzie zadaniowym.
33. Deficyt budżetowy i dług publiczny oraz ich determinanty.
34. Zasady funkcjonowania budżetu samorządowego.
35. Źródła dochodów budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.
36. Rodzaje wydatków jednostek samorządu terytorialnego.
37. Główne typy reguł fiskalnych.
38. Krajowe, wspólnotowe reguły fiskalne.
39. Międzynarodowe reguły fiskalne i wytyczne Konsensu Waszyngtońskiego.
40. Fundusze zarządzane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
42. Fundusze ubezpieczeń społecznych w rolnictwie.
43. Otwarte fundusze emerytalne.
44. Ustawowe wymagania wobec głównych księgowych w jednostkach
budżetowych.
45. Cele i zakres kontroli zarządczej w jednostkach budżetowych.
46. Podstawowe zasady wydatkowania środków publicznych.
47. Główne zasady udzielania zamówień publicznych.
48. Podstawowe tryby udzielania zamówień publicznych.
Literatura podstawowa:
Borodo A., Finanse publiczne Rzeczypospolitej Polskiej. Zagadnienia prawne, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2000.
Oręziak L., Finanse Unii Europejskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
Owsiak S., Finanse publiczne. Współczesne ujęcie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz. U. 2009, Nr 157 poz. 1240.
Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, Dz. U. 1994, Nr 121 poz. 591.
Współczesne finanse publiczne, (red. nauk.) A. Alińska, B. Woźniak, Difin, Warszawa 2015.
Literatura uzupełniająca:
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych; Dz. U. 2015, poz. 1542.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, Dz. U. 2010, Nr 38, poz. 207.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. 2010, Nr 128, poz. 861.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych, Dz. U. 2010, poz. 1773.
KOMUNIKAT Nr 23 MINISTRA FINANSÓW z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych, zał. do Komunikatu nr 23 MF z dnia 16.12.2009 r. poz. 84;
KOMUNIKAT Nr 3 MINISTRA FINANSÓW z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie szczegółowych wytycznych w zakresie samooceny kontroli zarządczej dla jednostek sektora finansów publicznych, Dz. Urz. MF z dnia 11 marca 2011 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 2 grudnia 2010 r. w sprawie wzoru oświadczenia o stanie kontroli zarządczej, Dz. Ustaw 2010, Nr 238, poz. 1581.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 15 stycznia 2014 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa, Dz. U. 2014, poz. 69.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 1 luteg0 2010 r. w sprawie przeprowadzania i dokumentowania audytu wewnętrznego, Dz. Ustaw 2010, Nr 21, poz. 108.
KOMUNIKAT NR 2 MINISTRA FINANSÓW z dnia 17 czerwca 2013 r. w sprawie standardów audytu wewnętrznego dla jednostek sektora finansów publicznych, Dz. Urzędowy MF 2013, z dnia 24.06.2013, poz. 15.
USTAWA z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych, Dz. U. 1992 Nr 85 poz. 428.